Çocukların büyüme sürecinde babaların da bu sürece dahil olması çocuklarda temel güven duygusunun oluşması için çok önemlidir. Ebeveynlik bir ‘takım çalışmasıdır’ ve hem annenin hem de babanın aynı takımda yer alıp, ortak hedefler doğrultusunda ilerlemesini gerektirir. Babanın bu sistem içindeki rolü anneye ‘yardım etmekten’ ziyade anne ile ‘iş bölümü’ yapmak olmalıdır. Babaların çocuklarıyla ilk ilişkileri annenin gebelik döneminde eşlerine yardımcı olarak başlar. Gebelik sürecinde anneye ruhsal destek vermek, doktor kontrollerinde anne adayının yanında bulunmak babalık rolüne hazırlığın ilk aşamalarıdır.

Anneler Babaların Ebeveynlik Rolünü Kısıtlıyorlar mı?

Anneler içgüdüsel ve hormonal olarak daha koruyucu olabildiklerinden, babaların çocuk yetiştirme sürecine dahil olmalarını bir miktar engelleyebiliyorlar kimi zaman. Ancak, babalar annelerin çok zorlandığı yerde devreye girmesi gereken ‘yedek’ ebeveynler olmaktan ziyade anne ile ‘eşit sorumluluğa’ sahip bireylerdir. Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir araştırma, babaları hayatlarına tam anlamıyla dahil olan çocukların, gençlik dönemlerinde daha düşük depresyon oranlarına ve daha yüksek özgüvene sahip olduklarını ortaya koymuş.

Babalar için Faydalı Olabilecek Birkaç Öneri

• Bebeğin yeni doğduğu süreçte baba tarafından anneye gösterilen anlayış ve şefkat lohusa annenin kendisine bir miktar zaman ayırarak rahatlamasına yardımcı olacaktır. 
• Çocuğun ayaklanıp etrafı keşfetmeye başladığı erken çocukluk döneminde ise baba ‘rehber’ rolünü üstlenerek bu keşfe ve çocuğun sosyalleşmesine yardımcı olabilir. Bu gelişim döneminde, çocuğun baba ile oyun parklarına ve çeşitli aktivitelere gitmesi hem fiziksel hem de ruhsal gelişimini desteklemektedir.
• Okul öncesi ve ilkokul çağı çocuklarında baba, anne ile iş bölümü yapıp çocuğun ilgi alanları doğrultusunda oyunlar oynayarak hem çocuğa problem çözme becerileri kazandırabilir, hem de keyifli vakit geçirerek aralarındaki bağı güçlendirebilir.
• Benzer durum ergenlik dönemindeki gençler için de geçerlidir. Etkin bir baba rolü ergen çocukların sosyal, psikolojik ve bilişsel gelişimleri için büyük önem taşımaktadır.
• Babalarıyla iyi ilişki içinde olan çocuklar kendini toplum içinde daha iyi ifade edebilen ve özgüvenli yetişkinler oluyorlar.
• Çocuğun cinsiyet gelişiminde de babanın rolü büyüktür. Kız ve erkek çocukların cinsiyet rollerine ait özellikleri ancak güven duydukları bir modelin izlenmesi ve taklit edilmesi aracılığıyla gelişmektedir. Babanın ailedeki işlevi özellikle erkek çocukların babayla özdeşim kurmasını kolaylaştırmaktadır. Benzer şekilde kız çocuklar da karşı cinsi anlama ve güven geliştirebilme anlamında babanın rol model oluşuna ihtiyaç duyarlar.

Anneliğe hazırlık süreci kadının çocuk sahibi olmayı düşünmesiyle başlar. 9 ay süren gebeliğin ardından bebeğin doğumuyla başlayan emzirme dönemi annenin bebeğiyle bağ kurmasını hızlandırmaktadır. Ancak bu durum babalar için daha farklıdır. Tıpkı ‘anne olmak’ gibi ‘baba olmak’ da hazırlık gerektirmektedir. Babaların bu role hazırlanma sürecinde annelerin desteği büyük önem taşır. İşte babaları bu sürece hazırlarken annelere faydalı olabilecek birkaç öneri...
 

Anneler için Faydalı Olabilecek Birkaç Öneri

• Anne, babanın bebeğe alışması için babaya zaman tanımalı ve bu süreçte babanın desteğine ihtiyaç duyduğunu açık bir şekilde ifade etmelidir.
• Günümüzde anneler çocuk yetiştirme konusunda uzman desteği almaya ve bu alanda araştırmalar yapmaya babalara kıyasla daha açıklar. Bu sebeple anneler ebeveynlik yolculuğunda kendilerini zaman zaman babaların bir adım önünde hissedebiliyorlar. Tamamen iyi niyetli olan bu yaklaşım ile anneler fazlaca ön planda olduklarında, babalar sürecin ister istemez dışında kalabiliyor. Bu noktada annenin bir miktar geri adım atarak, babanın da belli sorumluluklar almasına ve ‘babalık rolünü’ üstlenmesine fırsat tanıması gerekmektedir.
• Birçok baba bebeğin öz bakımını yapmak için gereken beceriler konusunda kendisini anne kadar yetkin hissetmediğini söyler. Bu süreçte de anne, babaya duyarlılıkla yaklaşarak, babanın motivasyonunu kırmadan bunun bir öğrenme süreci olduğunu belirtmeli ve babayı yüreklendirmelidir.
• Anneler bebeğin doğumuyla gelen hormonel değişiklikler ile duygu yoğunluğu yaşarlar. Bu sayede, bebeklerine bakım verme konusunda herkesten daha dikkatli ve titizdirler. Babalar ise bu süreçte yapılması gerekenleri öğrenmek için anneyi ve bebeği gözlemleme ihtiyacı hissedebilirler. Bu dönemde babanın sürece hemen dahil olmasını beklemeden anlayışlı davranarak sadece gözlem yapmasına izin verilmelidir.
• Çocukluğun büyümesiyle beraber, ailece geçirilmesi gereken nitelikli zaman ve oyun ihtiyacı artmaktadır. Babalar bazen çocuğun oyununa uyumlanmakta zorluk yaşayabilirler. Anne bu süreçte beraber oynanacak ‘aile zamanları’ yaratabilir ve babayı sürece dahil olma konusunda motive edebilir.

Çocuk yetiştirmek bir ekip işidir ve bu ekibin sorumlulukları paylaşarak birbiriyle uyum içinde çalışması sürecin en önemli parçasını oluşturur. Anne ve baba arasındaki hiyerarşik olmayan, saygıya ve güvene dayalı ilişki de çocukların sağlıklı bir aile ortamında büyümeleri açısından çok değerlidir.

Uzm. Psk. Evren Morgül